ÇOCUKLAR

Pamukçuk neden olur, belirtileri ve tedavisi

Pamukçuk neden olur, belirtileri ve tedavisi article banner

PAMUKÇUK NEDİR?

Oral kandidiyazis olarak da bilinen pamukçuk, ağzınızın iç kısmında Candida albicans adı verilen bir mantarın çoğalmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Pamukçuk herkeste ortaya çıkabilir ancak bebekler, küçük çocuklar, yaşı daha büyük yetişkinler ve HIV gibi bir hastalık nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflayan herkes bu rahatsızlığa daha yatkındır.

PAMUKÇUK BELİRTİLERİ

Öte yandan, kandidiyazis lezyonları HIV enfeksiyonunun erken bir belirtisi olabilir. Pamukçuğun başlıca belirtisi ağızda, genellikle dilde veya yanakların içlerinde kremsi beyaz lezyonlardır. Pamukçuk enfeksiyonu yayılabilir, damak ve diş etlerini kapsayabilir ve burada kızarıklık ve tahriş gibi belirtilere neden olabilir. Bazı durumlarda damakta ve boğazın arkasında da lezyonlar görülebilir. Pamukçuk kimi zaman lökoplaki ile karıştırılabilir. Ancak lökoplaki lezyonları bir organizmadan değil, dişler, dolgular veya kaplamalardaki pürüzlü kenarların neden olduğu kronik tahrişten kaynaklanır. Dahası, lökoplaki lezyonları zaman içinde gelişirken pamukçuk lezyonları birden gelişebilir.

PAMUKÇUK NEDEN OLUR?

Pamukçuk, vücutta doğal olarak oluşan mantarların dengeden çıkmasıyla meydana gelir. Bu yüzden çok yaşlı insanlar, çok genç insanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler daha yüksek risk altındadır. Bununla birlikte düzgün ağız hijyeni pamukçuk tedavisinin önemli bir parçasıdır. Sağlıklı yetişkinler ve çocuklar özellikle günde iki kez diş fırçalama ve her gün düzgün bir şekilde diş ipi kullanımından oluşan eksiksiz bir ağız bakımı rutinini izlediklerinde enfeksiyondan son derece kolay bir şekilde kurtulabilirler. Dilinizin üzerinde veya ağzınızda herhangi bir lezyon türü varsa sorunun nedenini belirlemek ve tedavinizi planlamak için diş hekiminizle görüşün. Pamukçuk tedavisindeki amaç, enfeksiyonun yayılmasını önlemektir.

PAMUKÇUK TEDAVİSİ

Pamukçuk rahatsızlığınız varsa şunları unutmamalısınız:

  • Pamukçuğun oluşmasını ve tekrarlanmasını önlemek için tutarlı bir ağız sağlığı bakım rutini izleyin ve özellikle kronik bir rahatsızlık için antibiyotik alıyorsanız diyetinize canlı, aktif kültürlere sahip yoğurdu eklemeye çalışın.

  • Diş fırçanızı daha sık değiştirin. Diş fırçanızı standart tavsiye olan her üç ayda bir değil, daha sık değiştirin. Pamukçuk enfeksiyonu geçtikten sonra diş fırçanızı üç ay veya yıpranmış görünene dek kullanabilirsiniz.

  • İstediğiniz diş ipini seçin. Pamukçuk rahatsızlığınız varsa doğru diş ipi tekniğini uyguladığınız sürece ağız bakımı rutininizin bir parçası olarak istediğiniz türde diş ipini veya diş bandını kullanabilirsiniz. Elektrikli diş ipi de kullanabilirsiniz.

  • Bağışıklık sistemleri henüz tam olarak gelişmediği için bebeklerde ve yürümeye başlayan çocuklarda pamukçuk yaygın görülür. Bebeğinizin veya çocuğunuzun ağzında beyaz lezyonlar fark ederseniz doktorunuzla veya diş hekiminizle görüşün, ancak sağlıklı çocuklar düzgün ağız hijyeni dışında hiçbir gerçek tedaviye ihtiyaç duymayabilirler. Ayrıca sağlıklı çocuklar ve yetişkinler bazı öğünlere ve atıştırmalıklara yoğurt oluşumunu sağlayan asidofilus bakterisi içeren, tatlandırılmamış yoğurt ekleyebilirler.

  • Asidofilus, vücudunuzdaki bakterilerin sağlıklı bir dengeye kavuşmasına yardımcı olarak pamukçuk enfeksiyonunun tedavisine yardımcı olabilen sağlıklı bakterilerdir. Doktorunuz veya diş hekiminiz enfeksiyonla mücadele etmenize yardımcı olmak için kısa süreli bir antifungal ilaç da yazabilir. Emziren anneler için doktorunuz bebeğinizdeki enfeksiyonu geçirmek üzere meme uçlarınıza antifungal krem sürmenizi tavsiye edebilir.

BEBEKLER VE YENİDOĞANLARDA PAMUKÇUK

Emziren anneler sağlıklı bir yenidoğanın ilk iki haftasında, yani enfeksiyonun oldukça yaygın görüldüğü dönemde pamukçuk belirtilerine karşı dikkatli olmalıdır. Pamukçuk rahatsızlığı olan bir bebek mızmızlık yapabilir ve emmek istemeyebilir, ebeveynler lezyon belirtilerine karşı yenidoğanın ağzını kontrol etmelidir. Ayrıca pamuk rahatsızlığı olan bir bebek enfeksiyonu annesine geri bulaştırabilir.

Yeni anneler şu belirtilere karşı dikkatli olmalıdır:

  • Emzirme sırasında göğüste veya meme uçlarında ağrı.

  • Emzirmediği zamanlarda göğsün derinliklerine saplanan sağrı.

  • Özellikle kızarmış veya hassas meme uçları.

  • Meme uçlarının çevresindeki cildin pullanması.

PAMUKÇUK NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Çoğu doktor veya diş hekimi lezyonlara bakarak pamukçuk teşhisi koyabilir, ancak siz veya doktorunuz ya da diş hekiminiz pamukçukla birlikte altta yatan bir tıbbi sorundan şüpheleniyorsanız sorunu kesin olarak tespit etmek için fiziksel bir muayene ve kan testleri yaptırmak önemlidir. Ayrıca pamukçuk rahatsızlığını atlatıyorsanız mayalı ekmek, bira ve şarap tüketiminizi sınırlandırmaya çalışın çünkü bu ürünlerdeki maya kandida organizmalarının büyümesini teşvik edebilir.